Autoridade munisipio lautém partisipa Seminario Nasional konaba Desentarilajasaun Poder Lokal

Lospalos; RCL Vp  29-09-2025 : Autoridade Munisipál Lautém, (AML) hamutuk ho nia ekipa tomak ,partisipa Semináriu Nasionál kona-ba Desentralizasaun iha Timor – leste,hodi  hare ba Progresu Dezafiu no Oportunidade ho tema ”Dalan ba poder lokál” ne’ebé organiza husi Ministériu Administrasaun Estatal, servisu hamutuk ho Embaixada Australia iha Timor-Leste, iha Salaun Delta Nova Díli.

Iha Serimónia Nasionál Desentralizasaun ba loron da ruak nian ne’e  Presidente Autoridade Munisípiu Lautém Melio de Jesus hateten katak, materia PNDS nian ne’ebé sei apresenta sei fahe ba kapitulo hat mak hanesan : kapitulo I sei hato introdusan kona ba perfil Munisípiu Lautem nomos filosofia e normas juridiku Programa Nasional Desenvolvimento Suku (PNDS), kapitulo II sei koalia kona ba Progreso no Alkanso  (eperensia implementasaun programa PNDS iha municipio lautem) nune’e mos kona ba dezafius sira nebe iha, ba kapitulo III koalia kona ba rekomendasaun e kapitulo IV koalia kona ba konklusaun.

Presidente Autoridade Munisípiu Lautém hateten , Desentralizasaun la’os de’it mudansa administrativa, maibé prosesu polítiku no institusionál ne’ebé fó oportunidade ba Munisipál sira atu hato’o jestaun tékniku iha nivel lokál ho baze legál ne’ebé iha ona hanesan dekretu Lei no.84/2023 diploma Ministerial no.85/2023 no partikularmente dekretu Lei no.2/2024 kona-ba PNDS nebe delega ona kompetensia ba Presidente Autoridade Municipal, ne’ebé nu’udar pratika iha proseso transisaun ba Poder Lokal, tamba Governu fó konfiansa ba Municipiu nu’udar implementador Direta.

‘’ Materia PNDS nian ne’ebé sei apresenta sei fahe ba kapitulo hat mak hanesan  kapitulo I sei hato introdusan kona ba perfil Munisípiu Lautem nomos filosofia e normas juridiku Programa Nasional Desenvolvimento Suku (PNDS), kapitulo II sei koalia kona ba Progreso no Alkanso  (eperensia implementasaun programa PNDS iha municipio lautem) nune’e mos kona ba dezafius sira nebe iha, ba kapitulo III koalia kona ba rekomendasaun e kapitulo IV koalia kona ba konklusaun, Desentralizasaun la’os de’it mudansa administrativa, maibé prosesu polítiku no institusionál ne’ebé fó oportunidade ba Munisipál sira atu hato’o jestaun tékniku iha nivel lokál ho baze legál ne’ebé iha ona hanesan dekretu Lei no.84/2023 diploma Ministerial no.85/2023 no partikularmente dekretu Lei no.2/2024 kona-ba PNDS nebe delega ona kompetensia ba Presidente Autoridade Municipal, ne’ebé nu’udar pratika iha proseso transisaun ba Poder Lokal, tamba Governu fó konfiansa ba Municipiu nu’udar implementador direta.Desentralizasaun nu’udar estrategia politika nasional hodi reforsa demokrasia, promove justisa social no desenvolvimento sustentavel ho nune mak tenke konsidera nudar komprimisio kolektivo nasional, iha proseso desentralizasaun Administrativa teritorial, partularmente iha ambito delegasaun no atribuisaun kompetensia presija tau atensaun ba aspeto importante tolu mak hanesan 3-M (man, Money and Materil) ka bolu dehan Ema, Osan no Materia’’. Presidente Autoridade Munisípiu Lautém Dehan Melio de Jesus,Tersa feira,16 setembro 2025

Prezidente Autoridade Munisipál Lautém mós hateten tan ,Atu koalia kona ba Dezenvolvimentu, alvu prinsipál hosi desenvolvimento maka Povu ho nune’e wainhira povu nu’udar alvu iha proseso Desenvolvimento atu povu bele hetan Moris diak mak tenke Desenvolve ba iha setor importante hat mak hanesan, Kapital Sosial, Kapital Ekonomia, Kapital Infraestrutura no Kapital Dezenvolvimentu Instituisional, programa PNDS kobre ba setor hat ne’e iha ninia implementasaun.

‘’ Atu koalia kona ba Dezenvolvimentu, alvu prinsipál hosi desenvolvimento maka Povu ho nune’e wainhira povu nu’udar alvu iha proseso Desenvolvimento atu povu bele hetan Moris diak mak tenke Desenvolve ba iha setor importante hat mak hanesan, Kapital Sosial, Kapital Ekonomia, Kapital Infraestrutura no Kapital Dezenvolvimentu Instituisional, programa PNDS kobre ba setor hat ne’e iha ninia implementasaun.no Liu husi apresentasaun ba progreso implementasaun PNDS nia atinjimento iha municipio lautem, lider maximu Muncipiu Lautém salienta katak hahu hosi tinan 2021 ate 2025, PNDS Munisipiu Lautém konsege konklui ona projeto komunitario ho total 634 projeto kompostu hosi:
1. Setor Saude 12 projetu
2. Setor Edukasaun no Desporto 45 projetu
3. Setor Bee-mos 40 projetu
4. Setor Agricultura, Seguransa Alimentar no buka moris 2 projetu
5. Setor Obras Publika 53 projetu
6. Setor seluk (inklui UNP/Uma Naroman ba Povu) 554 projeto
Projeto hirak ne’e gasta osan hamutuk miliaun USD $19,3 dolar amerikano. Projeto sira ne’e benefisia ba komunidade iha  suku 34  no aldeia  151 iha Munisípiu Lautém’’

Entertantu  Iha enseramentu serimónia nasionál ne’e, Ministru Administrasaun Estatal distribui kedas Komputador Unidade 5 ho marka Lenovo ba kada Prezidente Autoridade Munisipál no Prezidente Administrativa Atauro hodi utiliza ba servisu Administrasaun iha kada Munisípiu.

Jornalista ; Sisi

edotor ; EL

Posted in

Administradór

Administradór website Rádiu Komunidade Lospalos responsavel ba jestaun no atualizasaun ba konteúdu no informasaun importante ligadu ho dezenvolvimentu lokál iha Munispiu Lautem.